Probiyotiklerin Sağlığımız Üzerindeki Etkisi?

Yaşantımız boyunca karşılaştığımız enfeksiyonlar, sağlıksız beslenmenin yol açtığı problemler, stres durumları, alkol gibi içeceklerin dikkatsiz kullanımı ve bilinçsizce tüketilen antibiyotikler vücudumuzda oldukça önemli bir yere sahip olan bazı yararlı bakterileri azaltıcı etkiye sahiplerdir. Bu yüzden Probiyotik besinler sağlığımız için önemi hakkında sizler için detaylı bir yazı hazırladık.

Probiyotik Nedir? Probiyetik Besinlerin Sağlığımıza Faydası?

Vücudumuz azalan yararlı bakterilere tepki olarak ishal ve kabızlık gibi sorunlarla yanıt verebilir hatta bazen bu tip hastalıklar insan sağlığında ciddi boyutlara yükselebilir.

Bu sebeple bağırsaklarımızdaki yararlı bakteriler bağışıklık sistemimizi olumlu yönde etkileyerek çeşitli hastalıklara karşı direçli olmamızı sağlar.

Daha birçok yararlı etkileri olan probiyotikleri tanımlamak ve günlük hayatta hangi besinlerden yararlanabileceğimizi anlatmak için bu yazımı sizlerle paylaşmak istiyorum. Kökeni Yunancada ”yaşam için”  anlamına gelen probiyotikler, günümüzde bağırsaklarımızda mikrobik dengeyi sağlayan yararlı organizmalar olarak da tanımlanır.

Bağışıklık sistemi araştırmalarının öncüsü olan ve probiyotik çalışmalarıyla da bilinen Elie Metchinikof fermente süt ürünleri tüketen insanların daha uzun süre yaşadığını ileri sürmüştür. Bu gözlemlere dayanarak bu ürünlerdeki asit üreten mikroorganizmaların, kalın bağırsağı olumsuz durumlardan kurtarır ve insanların daha uzun yaşadıklarını gözlemlemiştir.

Bir başka bilim adamı  Henneberg ise L. Asidofilus  kullanarak reform yoğurt olarak adlandırdığı süt ürününü üretebileceğini göstermiştir. Probiyotikler etkisini gösterebilmek için üründe belirli bir sayıda canlı olarak yaşaması, ürünün tadını ve lezzetini olumsuz yönde etkilememesi ve dayanıklı olması gerekir.

Probiyotiklerin Sağlığımızı Etkileyen Yönleri

Eski çağlardan bu yana sofralarımızda yer alan kefir gibi ürünlerin sağlığımıza olan katkılarını biliriz. E. Metchinikof gibi bilim adamlarının gözlemleri sonucu da bu ürünlerin içerisinde yer alan probiyotikler bilimsel bir araştırma konusu haline gelmiştir.

Yapılan araştırmalar probiyotiklerin bağırsak enfeksiyonlarını, kabızlığı ve alerjik bulguları azalttığı , kemik sağlığını koruduğu ve kanser riskini de azalttığı yönündedir. Bazı sağlık uzmanları probiyotikleri, preparat olarak kullanımı özellikle seyahatlerde ishal hastalıklarının önüne geçilmesi için kullanımına dikkat çekmiştir.

Bazı zararlı bakteri ve virüslerin kalın ve ince bağırsaklarda çoğalmaları sonucunda ishal problemi açığa çıkar. Çocukluk dönemlerinde oldukça tehlikeli bir durum yaratan ishal,vücudumuzda su ve elektrolit kaybına yol açar. Araştırmalar probiyotiklerin ishal oluşumunu iyileştirici etkisi olduğu üzerindedir.

Bu duruma benzer olarak bağırsakta fazla bakteri üremesine sebep olan böbrek yetmezliği sorunu yaşayan kişilerde de probiyotik kullanımı bireylerim yaşam koşullarını yükselttiği yönündedir. Probiyotik ürünler tüketerek  bağırsaklarımızda yararlı bakterileri çoğaltıp zararlı bakterilerin burada kalıcı olması önlenmeye çalışılır.

Tüketebileceğimiz birçok yararlı besinlerin bazı kanser çeşitlerine iyi geldiğini yazılarımda sıklıkla anlatırım. Bunlardan biride fermente süt ürünleridir. Probiyotiklerin kanser etkilerini azaltıcı rol oynadığından bahsetmiştik. Probiyotik alan kişilerde kanser gelişimine neden olan bazı bakterilerin enzim aktivitelerini azalttığı görülmüştür.

Bazı çalışmalar sonucu düzenli probiyotik tüketen kişilerin kalın bağırsak kanseri riskini azalttığı gözlemlenmiştir. Fermente süt ürünleri antimutojenik etki gösterir. Tükettiğimiz bu yararlı bakteriler DNA hasarını önler ve kansinojenleri etkisizleştirir.

Diyabetli Hastalarda Probiyotik Beslenmenin Önemi?

Diyabetliler için probiyotik kullanımı oldukça önemli bir yere sahip. Hala devam eden araştırmalarda  bağırsak da ki yararlı bakterilerin artışıyla birlikte Tıp 1 diyabetinin oluşması önlene bilinir. Yediğimiz besinler ve mikroorganizmalardan gelen antijenleri sindirim sistemimiz engeller.

Burada mide asidi, tükürük, mu koz, barsak mikro florası, epitel hücre zarları ve ince bağırsağın protein sindirimini gerçekleştiren enzimler rol oynar. Koruyucu sistemlerimiz besinlerle tanışmaya başladığımızda sindirim enzimlerinin, bağırsak florasının ve mukoza proteinlerin oluşmasıyla birlikte kendini geliştirmeye başlar.

Burada probiyotik görevi üstlenen mikroorganizmaların varlığı mukozanın antijene karşı engelini arttırmaktadır. Probiyotikler bağırsakların bağışıklık yeteneğini arttırır ve  kişilerin zararlı mikroorganizmalara karşı direncinin de artmasını sağlar.

Bunların dışında probiyotikler bazı vitamin ve minerallerin emilimini arttırmada, enfeksiyonların, ve laktoz intoleransının önlenmesinde ve serum kolesterol düzeyinin düşmesinde de etkilidir. Bazı araştırmalarda karaciğer bozukluklarında patojen bakterilerin rol oynağını belirtilmiştir.

Probiyotiklerin patojen bakterileri ve stokinlerin üretimini azaltığı ve karaciğer yıpranmasını engellediği düşünülmektedir. Bu araştırmalara göre probiyotikler alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmalarının da önlediği yönündedir. Daha önce dikkat çekmiş olduğumuz konu olan diyabet hastaları nasıl beslenmeli? başlıklı yazımızda bu konu hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.

Probiyotiklerin sağlığa yararları nelerdir? hala araştırılmak ile birlikte Avrupa Komisyonu Ulusal Yaşam Bilimleri Enstitüsü ‘‘sağlığa yararlı canlı mikrobik besin bileşimi” olarak probiyotikleri tanımlamıştır.Günümüzde popüler hale gelmesiyle akıllarda probiyotikler ilaç mıdır ? soruları sıklıkla soruluyor.

Şunu da belirtmek isterim ki probiyotikler ilaç niyetine kullanılabilecek bir şey değildir. Probiyotikler gün içinde yediğimiz besinlere ek olarak  tüketebileceğiniz destekleyici bir üründür.

Probiyotikleri bu ürünlerden alabileceğimiz gibi yoğurt gibi temel besin gıdalardan da elde edebiliriz. Dilerseniz bu besinlere göz atalım.

Probiyotik İçeren Besinler Nelerdir?

İnsan sağlığı için oldukça önemli olan probiyotikleri besin yoluyla almamız mümkündür. Tabiki probiyotik deyince aklımıza ilk gelen besin yoğurt dur. Her yaş insanın tüketmesi gereken yoğurdun B12, kalsiyum ve magnezyum gibi zengin bileşenlerden oluştuğunu biliyoruz.

Normal yoğurt ile probiyotik yoğurt arasındaki fark ise içerisine yararlı bakterilerin eklenmiş olması. Böylelikle  sindirim sistemi problemine iyi gelen, bağışıklık sisteminin direncini artırdığı, kilo kaybını destekleyen, laktoz in toleransına iyi gelen ve daha bir çok sağlık sorununa iyi gelecek bir ürün oluşmuş olur.

Probiyotik açısından en önemli ürünlerden biride kefirdir. Tadına pek alışamadığımız kefir, günlük hayatta sağlığa olan yararlarından dolayı daha sık rastlıyoruz. Sütten yapılan ve besin değerleri oldukça zengin olan kefirin sindirimi rahatlatıcı mikroorganizmalardan oluşması besin ögelerinin kolayca emilimini sağlar.

Kefirin içinde bulunan faydalı maya ve bakteriler probiyotiklerin önemli bir yapısını oluşturur. Antimikrobiyal ve antikanserojenik etki gösterir. Thoreux ve arkadaşlarının yaptığı ilginç bir çalışmada kefirin radyasyonun olumsuz etkilerinden koruduğunu gözlemlemişlerdir.

Süt ürünü çeşitlerinden tüketmeye pek alışık olmadığımız kefire beslenmemizde daha sık yer vermeye çalışmalıyız. Çünkü yoğurttan daha önemli bir probiyotik kaynağı olan kefiri laktoz duyarlılığı olan kişilerde herhangi bir problem yaşamadan tüketebilirler.

Kış gelince kokusuna ve tadına bayıldığım zengin besinlerimiz den biri olan tarhana probiyotik açısından da oldukça önemlidir. Keloğlanın sevdiği kızı hasta yatağından tarhana çorbasıyla kaldırmasına pek şaşırmayın. Yine son zamanlarda dizileri ülkemizde oldukça yaygınlaşan Korelilerin yaşam tarzlarını ve beslenme şekillerini oldukça merak ediyoruz.

İşte bu dizilerde gördüğümüz ve buz dolaplarında sürekli yer verdikleri Kimchi de önemli bir probiyotik kaynağıdır. İçerisinde çeşitli sebzelerin bulunduğu Kimchi tuzlu suda bekleterek fermantasyona uğrar ve sindirim sistemimiz için önemli bir yere sahip olan geleneksel bir tada dönüşür.

Probiyotik Gıdalar Tüketirken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Özetleyecek olursak; Fermente besinlerin gün içinde yeter ve dengeli miktarda tüketmek sağlığımız açısından oldukça yarar sağlayacaktır. Daha pek çok besin peynir, turşu ve süt gibi fermente yiyecekler ve içecekler gün içinde hem bizi besler hemde sindirim sistemini korur.

Bağırsak sistemimizi korumak adına günlük beslenmemizde probiyotiklerin  yerini anlatmak istedim. Probiyotik besinleri kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlara da dikkat çekmek istiyorum. Özellikle bağışıklık sistemi güçsüz olan bireyler probiyotik takviye ürünleri kullanmadan önce mutlaka doktora başvurmalıdır.

Pek çok insan problem yaşamadan tüketse de gaz gibi problemler açığa çıkarabilir. Başlıca Probiyotik gıdalar peynirler, turşular ve ya yoğurtların  doymuş yağ ve sodyum içeriğine dikkat ederek kullanımı oldukça önemlidir. Her besinde olduğu gibi bu besinleri de tüketirken porsiyon miktarına dikkat etmemiz gerekir.