Ergenlik Dönemi ve Ailenin İletişimi Nasıl Olmalı?

Sezen Aksu’nun şarkı sözleri ergenlik dönemini ne kadar da güzel anlatıyor değil mi? Küçüğüm daha çok küçüğüm hatalarım bu yüzden övünmem bu yüzden kendimi özel ve önemli zannetmem. Anne ve babalar ergenlik dönemindeki çocuğunuzla iletişim kurmak sizin için zorlayıcı olabilir.

Ergenlikte Çocukla İletişim Nasıl Kurulmalı?

Ergen hayatında ki fiziksel, duygusal ve sosyal değişimleri, ailelerinden bağımsız düşünme ve cinsel güdülerinin gelişmeye başladığı bir dönemdir.

Anne ve babalar bu dönemdeki çocuklarına oldukça hassas davranmalıdırlar. Psikolojik danışmanlık sürecinde genellikle, aileler bizlerden ergenlik dönemindeki çocuklarıyla nasıl iletişim kurabilecekleri ile ilgili formüller isterler.

Fakat danışmanlık sürecindeki gözlemlerimin gösterdiği nokta ise sorun yaşayan ailelerin ortak yanlışın, anne ve babanın birbirine karşı olan tutumu ve çocuklarına karşı olan ortak tutarlık ile ilgili olduğudur.

Bu yüzden bu yazımda yol gösterici bilgilere,ardından da ergenle iletişim kurarken ailenin dikkat etmesi gereken noktalar yer alacaktır. Anne ve babalar gözlerinizi kapatın ve ergenlik döneminizi hatırlayın. Hayatınızın en harika, coşkulu, heyecan dolu tutkulu, ama aynı zamanda da en kaygılı olduğunuz ve huzursuz depresyonlu ruh hallerinde olduğunuzu anımsamakta zorlanmayacaksınız.

Bu dönemde hem yalnız kalmak istiyorduk hem de bir yerlere ait olmak, kimsesiz kalmamak . Aşkı, üzüntüyü,öfkeyi, hayal kırıklığını o dönemde tattık. Hatta şuan aramızda bazılarımız, keşke olmasaydı dediğimiz şeyleri de yaptık. Bizi iyisiyle kötüsüyle, kendimizi tanımamızı sağlayan şeyleri bu dönemde bulduk. Hayatımızda ki arkadaşlıkları ve dostlukları bu dönemde kazandık. İşte bu dönem sizlerin ergenlik dönemiydi.

Ergenlikte Olan Davranış Bozuklukları Nelerdir?

Bu dönemi gençlerin sağlıklı geçirmelerini sağlamak ve onlara yardımcı olabilmek için ilk önce onların ergenlikte ki ne gibi değişimler yaşadığını , onların neler hissettiklerini bilmek çok önemlidir. Genç hem bedensel hem de ruhsal yönden hızlı bir değişim içine girerler.

Çocukta yeni bir tip meydana gelmektedir. Bu bedensel değişimleri bazı gençler için kaygı oluşturabilmektedir. Bu dönemdeki kızlarda erken fizyolojik değişimler özellikle davranışlarına yansıtmaktadır.Gençlerde görülen davranışlardaki değişimlerden biri de yalnızlık isteğidir. Her genç yalnızlığını paylaşabileceği bir odasının olmasını ister. Odasında saatlerce kalabilir.

Küçük nedenlerle kızabilir, istemsizce kırar ve kırılabilir. Siz aileler gencin bu isteğini doğal karşılanması gerekir. Gençler bu dönemde hızlı bir bedensel gelişme içinde oldukları için bu durumda enerjilerini tam olarak kullanamamalarına neden olur. Bu durumda bedensel bir takım ağrılarda yaşaya bilirler. Gencin derslerine bu durum yansır.

Bu başarısızlık durumunda kaygı duymamak gerekir. Bu dönemin geçici olduğunu düşünmek en doğru yoldur. Gençlerde sürekli bir şeylerle ilgilenme, meşgul olma isteği vardır. Ergen bu dönemde kıpır kıpır dır. Bu durumu okul dönemine de yansımaktadır.

Genç sürekli içinde bulunduğu ortama karşı çıkar. Çevresiyle ilişkilerinde zaman zaman geçimsizlik oluşabilir. Şunu da hatırlatmak isterim ki gelişmekte olan ergenin karşı çıkacağı ilk kişi evde otoriteyi temsil eden kişidir. Ergen eğer otoriteye karşı çıkmıyorsa bu istek ergende daha da alevlenecektir. Bu dönemdeki 13 yaş kişinin en huzursuz olduğu ve geçimsiz olduğu yaş dır. Bu yaşta her şeye karşı çıkar. Eğer burada otoriteye karşı gelemezse bazı davranış bozuklukları oluşabilir. Ergenlikte davranış bozuklukları şunlardır.

• Olay yaratmak
• İnsanları kızdırmak
• Dikkatsizlik
• Sabırsızlık
• Kafa tutma
• Şüphecilik

Ergenler Neden Aileleri İle Anlaşamaz?

Ergenlik döneminde ki  genç çocuksu davranışlarından sıyrılamadığı için biran önce büyümek için sabırsızlanırlar. Bu dönemde genç ne çocuktur, ne de yetişkin bazı durumlarda genç ailenin gözünde “sen çocuksun, anlamazsın” diye eleştirirken , bazen de “ sen artık adam oldun”, bunları yapabilmen lazım şeklinde uyarılır.

Bu durumda genç ile aile içinde çatışmalar başlar. Genç aileden ayrılıp bağımsızlığını başarabilmek için , gencin gözünde anne – baba ideal olma niteliklerini kaybeder. Ergen de “annem babam her şeyi bilir.” Düşüncesinin yerini yavaş yavaş, “annem babam nereden bilecek, onların dönemi geçmişte kalmış, ben onlardan daha iyi bilirim” düşünceleri alır. Aslında egen, bağımsızlık arayışında davranışları ile şunu söylemektedir.

“ Benim düşüncelerim sizden  farklı”, bunu sizlere göstermek istiyorum, sizin olmamı istediğiniz kişi olmayacağım kendimi istediğim kişi olmak istiyorum. Bu dönemde artık aile ile her şey paylaşılmaz her konu anlatılmaz.

Ergen yalnız kalmayı tercih eder; ancak arkadaşlarından kopmaktan, arkadaşları tarafından dışlanmaktan korkar. Bu dönemde seçilmiş arkadaşlar çok önemlidir. Seçilmiş sırdaşlar ile bütün sırlar paylaşılır. Ergen her istediğini isyan olarak algılar.

Çatışmalar başlar, daha önceden güvenilen ve kabul edilen her şey yeniden sorgulanır. Ergenin geçmişteki özdeşim örneklerini yeni kendine örnek aldığın kişiler, anne, baba, öğretmen yeniden değerlendirilir, süzgeçten geçirir.

Ergenlik Döneminde Ailelerin Dikkat Etmesi Gerekenler

Aileler ergenlerin arkadaşlığını her düzeyde desteklemelidir, arkadaşlarla geliştiği ve sosyalleştiği bilinmelidir. Arkadaşların olumlu etkileri yanında, grup etkisiyle yanlışlar yapılabileceği konusunda da ergen bilinçlendirilmelidir.

Aileler çocuklarının arkadaşlarını, çocukları ile konuşarak tanımalıdır. Bunun için çocuğun cep telefonu bilgisayar, günlükler gibi özel eşyalarını karıştırmak yanlıştır. Size göre çocuğunuzun yanlış arkadaş seçmek gibi bir tutumu varsa, çocuğumuzda nasıl bir sorun olduğunu düşünmenin zamanı gelmiştir.

Oğlunuzun yada kızınızın neden böyle arkadaşlar seçtiğini anlayabilmek çözümün anahtarıdır. Ailelerin genelinde benim çocuğum böyle değil, arkadaşlarına uydu aslında demeleri çocuklarından beklentileri yüksek olduğu için kusursuz görmeleri  nedeniyle yardım almayı ertelemeleridir.

Yanlış bir arkadaş grubunda olan bir gençle sürekli tartışmak, arkadaşlarına uyuyorsun demek onları kötülemek çocuğunuzu sizden uzaklaştırır. Çocuk yalnızlık ve mutsuzluk nedeniyle o gruba daha çok bağlanmasına sebep olur.

Anne – baba olarak sakinliğinizi koruyup çocuğunuzun sıkıntılarını anlamaya çalışmak , ona sevginizi gösteren davranışlar sergilemeniz gerekir. Anne ve babanın iyi bir dinleyici olabilmesi, iyi bir iletişim için çok önemlidir.  Ne kadar  kızgın ya da endişeli olursak olalım duygularımızı kontrol edip, ani tepki vermeden, nasihat etmeden, etiketlemeden, yorum yapmadan, sözünü kesmeden, çocuğunuzu dinleye bilmelisiniz.

Çocuğunuzla  konuşurken geçirdiğiniz zaman en az iki katını onu dinleyerek geçirin. Çocuğunuz konuşurken başka bir işle uğraşmadan, onunla göz teması kurarak onu dinleyin. Böyle yapmanız çocuğunuzun bir şeyleri paylaşma konusunda cesaretlendirir.

Onları dinlerken cevaplamaya çalıştığınız soru, “çocuğum ne hissediyor, ne düşünüyor,benden beklentisi nedir? “ Olmalıdır. Duygularının anlaşılması,yani onunla empati yapabilmeniz, bunu ona iletmeniz, hem çocuğunuzun kendi duygularını anlamlandırmasına da yardım edecektir. Böylelikle sakinleşmesini,rahatlamasını sağlayacaktır.

Bu dönemde aileler çocuklarının sınırlarına saygı göstermelidirler. Çocuklarının fikirlerini daha fazla dinlemek, onların daha fazla sorumluluk almasını beklemek, kendi kararlarını vermesi ve sonuçlarını görmeleri için  anne ve babaların fırsatlar tanıması gerekiyor.

Böylece ergen kendi duygularını daha çok düşünmeye başlayacaktır. Ergenler bulundukları çevrede ya da topluluklarda duygu ve düşüncelerini daha rahat bir şekilde ifade etmesi kolaylaşacaktır. Bu dönemde ergenlerin üstlerine gitmemek, onlara daha sakin bir tavırla yaklaşmak uygun olur.

Anne ve babalar bu dönemde birlikte zaman geçirin, eğlence ve sohbet ortamları oluşturun. Okul ve okul dışında ergenlerin çeşitli faaliyetlere katılmalarına teşvik edin. Başarılı oldukları alanlarda gösterdikleri çabaları takdir edin. Arkadaşlarının anne ve babası ile tanışın.

Evinizde arkadaşları ile hoşça zaman geçirebileceği programlar düzenleyin. Ergenin seçtiği  kıyafete, yemeğine ve seçimlerine saygı gösterin. Çocuğunuzun size söylediklerine değer verin onu anlamaya çalışın, onun anlattıklarına saygı duyun, bu durumda çocuğunuzun size güven duyması önemlidir. Güven duygusu iletişimi de beraberinde getirir. Çocuklarınızın ergenlik dönemini sağlıklı geçirmesi mutlu yetişkinler olması dileğiyle.