Öğrencilerde Sınav Kaygısının Nedenleri?

Kaygı  Endişe tedirginlik sıkıntı durumu olarak tanımlanan duygudur. Tanımı açarsak tehlike korkusu ya da tehlike beklentisidir. Sınav kaygısı ise öğrencinin gerçek dışı olumsuz düşüncelerini arttıran yoğun bedensel uyarılara yol açarak dikkatini bölen verimli ve düzenli çalışmayı öğrenmeyi ve öğrencilerin etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıdır.

Sınav Kaygısının Sebepleri Nelerdir?

Bazı durumlarda hem çocuğun hem de ailenin sınavın önemini abartarak olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kaldığımızı görüyoruz.

Böylelikle bu durumda sınav adeta bir ölüm kalım savaşına dönüşmektedir.

Yakınınızda  ya da çevrenizde sınava hazırlanan öğrencilerden sık sık duyduğumuz cümlelerin bazılarını sizlerle paylaşmak isterim.

“Sınavı kazanamazsam hayatım biter”. “Annemi babamı hayal kırıklığına uğratırım”. “İstediğim bölüme giremezsem mutlu olamam”. “Kimse beni önemsemez” gibi sözel ifadeler ve duygularla karşılaşırız. Bunun beraberinde  ise sınav öncesinde ya da sınavlar sırasında yaşanılan kaygıda tüm performansı olumsuz bir şekilde etkiler.

Öğrencinin çalıştığını unutmasına kişinin donup kalmasına kadar bu durum ilerler. Bununla beraber akademik başarının düşmesi de kaçınılmazdır.

Sınav kaygısı her yaş grubundan öğrencinin yaşadığı bir problemdir.Fakat bu durum aşılamayacak bir problem değildir!

Sınav Kaygısının Belirtileri

• Kalp atışlarında hızlanma
• Hızlı nefes alıp verme
• Terleme veya titreme
• Dilin damağın kuruması
• Mide şikayetleri ( kusma)
• Baş ağrısı
• İshal-kabızlık
• Yorgunluk belirtileri
• Gerginlik/sinirlilik hali
• Telaş şaşkınlık dikkat bozuklukları
• Yeme bozuklukları

Sınav Kaygısının Sebep Olduğu Duygular

• Endişe
• Mutsuzluk
• Huzursuzluk
• Öfke –kızgınlık
• Hayal kırıklığı
• Ümitsizlik
• Mahcubiyet

Şunu da belirtmek isterim ki sınav kaygısı olanlar mükemmeliyetçidir. Küçük bir hatayı tam bir başarısızlık olarak yorumlama eğilimi vardır. Kişi kendini sık sık eleştirir. Buna ek olarak da daha fazla onaylanmaya ihtiyaç duyar.

Sınav Kaygısının Nedenleri

• Kötü çalışma alışkanlıkları
• Görev ve sorumlulukları erteleme
• Zamanı iyi kullanamama
• Başarısız olma ve değerlendirilme korkusu
• Beklenti düzeyi ( aile öğretmen arkadaş vb.)
• Sınavdan önce yapmanız gereken bazı şeyleri de sizlerle paylaşmak isterim.
• Sınava tam çalışmış olarak girin.
• Spor yapın.
• Sınavdan önceki gece iyi uyuyun.
• Aç karnına sınava girmeyin.
• Son ana kadar asla ders çalışmayın.
• Sınavdan hemen önce gevşemeye çalışın.
• Zihninizde geçmişteki başarısızlıkları değil başarılarınızı vurgulayın.

Sınava kendinize güvenerek girin.

Sınav zamanında  olumlu düşünceler  sağlayın. Zamanı nasıl kullanıp  hangi  sorulardan başlamalıyım cevaplamaya  karar verin. Soruları ve yönergeleri dikkatlice ve atlamadan  okuyun.

Açıklama isteyin zaman zaman duruşunuzu değiştirin bu sizi rahatlatacaktır. Sınıf arkadaşlarınız sınavlarını erkenden bitirdiğinde panik olmayın.

Sınav başarısı ile kişilik değerinizi bir tutmayın. Bu süreçte kaygılıyken başa çıkmada birkaç yollar söyleyeceğim sizlere sevgili okuyucularım.

• Zihinsel Uygulamalar

Olumlu düşünceler sağladığınızda kendinizden daha emin hareket edebilirsiniz. Zamanınızı etkili şekilde kullanabilme takıldığınız yerler olabilir bilenlere sorup yardım alabilirsiniz. Önceden başarısız olmuş olabilirsiniz ama nedenlerini biliyorsunuz şimdi çalıştınız ve başara bildiniz.

Elinizden geleni yaparak ilerlediğinizi ve daha iyi olduğunuzu kendinize göstere bilirsiniz. Siz bedeninizi ve duygularınızı heyecanınızı korkularınızı kontrol edebilirsiniz ve bu durumda başarılı olabilirsiniz. Uykunuza ve beslenmenize özen gösterin. Dikkatinizi sadece derse verin ve gününüzü planlayın.

• Bedensel Uygulamalar
• Doğru Nefes Alıp Verme
• Gevşeme Tekniği

Doğru nefes alırken içinize rahatlığın huzurun mutluluğun dolduğunu ve vücudunuzun her köşesine ulaştığını hissedin. Nefes verirken ise stresinizin ve onu oluşturan etkenlerin vücudunuzdan dışarı atıldığını düşleyin. Unutmamanız gereken nokta ise nefes burundan alınmalı ve ağızdan verilmelidir.

Gevşeme Tekniğinde ise yerinize iyice rahatça yerleşin. Herhangi bir tedirginlik hali varsa bir kenara bırakın. İçinizde huzuru ve mutluluğu hissedip  derin  bir soluk alın.

Sadece sınava odaklanın başkalarına dikkatinizi vermeyin. Zamanınızı kaygılanarak şüpheye düşerek kendinizi suçlayarak  geçirmeyin geçmişi bırakın şimdiye şuana odaklanın ne yapabilirim diye.

Anne –Babanın Çocuğuna Tutumu

Çocukların akademik başarısı anne babaların hem de eğitimcilerin üzerinde önemle durdukları bir konudur. Sınava giren öğrencilerin aileleri açısından bakıldığından da  bu sınavlar ve süreçleri çok önemlidir. Çoğu kez çocuk kadar ailede  zor süreçten etkilenmektedir.

Anne babanın da tutumları bireyde kaygının ortaya çıkmasında önemlidir. Anne – babanın çocuktan beklentisinin yüksek olması yargılama ve eleştiri bireyde kaygı yaratan etkenlerdir. Sınava hazırlanan öğrencilerin yaşadığı kaygıların büyük bir bölümünden bahsetmek istiyorum.

“Anneme babama ne söyleyeceğim” “çevreme karşı bu durumu nasıl anlatacağım” gibi sözler sınava hazırlanan çocukların çalışma isteklerini arttırmak ve onları çalışmaya alıştırmak için kaygılarını arttıran yaklaşımlardan kaçının. Ailelerin en çok yaptığı hatalarından biri de çocuklarını başkalarıyla kıyaslamaktır.

Örneğin “böyle giderse kazanamazsın” “komşunun kızı/oğlu şu liseyi kazandı  bakalım sen ne yapacaksın” senin sorumluluğun sadece ders çalışmak  biz senin için nelere katlanıyoruz.

Şeklinde ki ifadeleri kullanmak çocuğunuzu ders çalışmaya teşvik etmeyeceği gibi baskı altına girmesine kaygısının yükselmesine ve çalışma potansiyelinin düşmesine yol açar.

Bu durumda anne ve babalar çocukları ile ilgili gerçekçi değerlendirmeler yapması ve beklentilerini sınırlaması gerekir. Sınavda başarılı olmak ve diploma kazanmak yaşamın temel amacına hizmet eden araçlardır.

Amaç değil çocuğunuz sınavda başarılı olsa da olmasa da ebeveynlerin çocuklarıyla olan duygusal ilişkilerinin gerilemesine izin vermemesi gerekir.